Ελλάδα–Ισραήλ: Εναέριος άξονας ισχύος που ανατρέπει τα τουρκικά σχέδια

ΚΟΣΜΟΣ / Δευτέρα 01 Αυγούστου 2025, 15:30 / Συν 1

Η Τουρκία βρίσκεται μπροστά σε μια σκληρή στρατηγική πραγματικότητα: οι παραδοσιακοί της ανταγωνιστές, Ελλάδα και Ισραήλ, έχουν πετύχει αυτό που για την Άγκυρα μετατρέπεται σε υπαρξιακή απειλή — αεροπορική κυριαρχία μέσω σύγχρονων και τεχνολογικά ανώτερων στόλων.

Η αεροπορική υπεροχή αυτών των δύο κρατών, σε συνδυασμό με τις συμμαχίες τους, δημιουργεί ένα νέο επιχειρησιακό περιβάλλον όπου η Τουρκία εμφανίζεται αποδυναμωμένη και εκτεθειμένη.

Η έκθεση του τουρκικού think tank SETA, που συνδέεται στενά με τον κρατικό μηχανισμό και τις μυστικές υπηρεσίες, περιγράφει με ωμότητα αυτόν τον φόβο: «Η Τουρκία δεν μπορεί να υπολογίζει σε γερασμένα F-16 απέναντι σε μαχητικά πέμπτης γενιάς και ολοκληρωμένα δίκτυα αεράμυνας».

Νταηλίκια με γερασμένα μαχητικά

Μπορεί η τουρκική αεροπορία να επιδίδεται σε δήθεν τσαμπουκάδες στο Αιγαίο, όμως η ποιοτική κυριαρχία της Ελλάδας, με πιο προηγμένα μαχητικά και στο cockpit τους καλύτερους πιλότους του ΝΑΤΟ, είναι αδιαμφισβήτητη.

Ο πυρήνας της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας αποτελείται από περίπου 235 F-16, διαφόρων εκδόσεων (Block 30/40/50+), με τα περισσότερα να έχουν ξεπεράσει τη μέση επιχειρησιακή διάρκεια ζωής. Παρά τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού μέσω του προγράμματος ÖZGÜR, η SETA αναγνωρίζει ότι η δομική κόπωση, η έλλειψη stealth χαρακτηριστικών και οι περιορισμένες δυνατότητες σύνδεσης με νέες πλατφόρμες (όπως UAVs και δορυφορικά δίκτυα) καθιστούν τα F-16 ανεπαρκή για την κάλυψη των αναγκών. Αυτό αποτυπώνεται άλλωστε και στις συμμαχικές ασκήσεις, με τα τουρκικά μαχητικά να αναλαμβάνουν πάντοτε τον ρόλο των εχθρικών (Red’s), μιας και δεν έχουν καν link 16 για να επικοινωνήσουν με τα υπόλοιπα προηγμένα μαχητικά του ΝΑΤΟ.

Gamechanger τα ελληνικά Rafale

Η είσοδος των γαλλικών Rafale στην Πολεμική Αεροπορία της Ελλάδας αποτελεί στρατηγικό ορόσημο. Με δυνατότητες beyond-visual-range εμπλοκής, ραντάρ AESA, εξοπλισμό ηλεκτρονικού πολέμου SPECTRA και πυραύλους Meteor, τα Rafale έχουν ήδη εδραιώσει την τακτική υπεροχή στο Αιγαίο.

Παράλληλα, η Ελλάδα έχει ενισχύσει τη θέση και με τον εκσυγχρονισμό των F-16 στο επίπεδο Viper, δημιουργώντας έναν συνδυασμό υψηλής τεχνολογίας και διαλειτουργικότητας με συμμαχικές δυνάμεις (ΗΠΑ, Ισραήλ, Γαλλία), ενώ η προγραμματισμένη απόκτηση 20 μαχητικών F-35, εντός των επόμενων πέντε ετών, ανεβάζει ακόμα περισσότερο το επίπεδο ανησυχίας για την Άγκυρα. Τα F-35, με δυνατότητες stealth, συλλογή και διάχυση δεδομένων, στοχοποίηση πολλαπλών στόχων και λειτουργία ως «force multiplier», θα μετατρέψουν τα ελληνικά φτερά σε ψηφιακή αεροπορία πέμπτης γενιάς.

Στην Τουρκία δεν κρύβεται ο προβληματισμός, με αναλυτές να επισημαίνουν πως με την είσοδο των F-35 στον ελληνικό στόλο το αεροπορικό κενό θα γίνει μη αναστρέψιμο.

Η αεροπορική παντοδυναμία του Ισραήλ

Ο άλλος μεγάλος «εχθρός» της Τουρκίας στην περιοχή, το πανίσχυρο Ισραήλ, επιβεβαιώνει την ανωτερότητά του σε κάθε πεδίο, προκαλώντας οργή και «πονοκέφαλο» στην Άγκυρα.

Διατηρεί στόλο άνω των 36 F-35, τα οποία μαζί με τα F-15 και τα F-16, αποτελούν τον απόλυτο κυρίαρχο του εναέριου χώρου της Μέσης Ανατολής. Οι δυνατότητες διεισδυτικών πληγμάτων μεγάλης ακτίνας, συνδυασμένες με δυνατότητες καταστολής αεράμυνας και κυβερνοπόλεμο, καθιστούν την ισραηλινή αεροπορία απόλυτο παράγοντα ισχύος.

Αυτό φυσικά που δεν μπορεί να αγνοήσει η Τουρκία, είναι η συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ σε επίπεδο στρατιωτικής τεχνολογίας, ασκήσεων και ανταλλαγής τεχνογνωσίας, που εδραιώνουν μια ισχυρή συμμαχία, ένα δίπολο υπεροχής απέναντι στις αναθεωρητικές πρακτικές της Άγκυρας.
Μπορούν να φέρουν την… άνοιξη για την TuAF τα Eurofighter;

Αν και η συμφωνία Τουρκίας – Γερμανίας – Ηνωμένου Βασιλείου για απόκτηση 40 μαχητικών Eurofighter εγκρίθηκε πολιτικά, η επιχειρησιακή υλοποίηση βρίσκεται ακόμη μακριά.

Οι παραδόσεις των Eurofighter δεν αναμένεται να ξεκινήσουν πριν από το 2030, ενώ για την πλήρη εκπαίδευση των Τούρκων πιλότων και την ανάπτυξη δόγματος χρήσης, θα απαιτηθεί επιπλέον διετία. Επομένως, η επιχειρησιακή αξιοποίηση αυτών των αεροσκαφών δεν μπορεί να τοποθετηθεί χρονικά νωρίτερα από το 2032.

Αντιθέτως, η Ελλάδα, ήδη από σήμερα, έχει αποκτήσει την πλήρη εμπειρία χρήσης των Rafale και των F-16V, με εκπαιδευμένα πληρώματα και τακτικές προσαρμοσμένες στις ελληνικές επιχειρησιακές ανάγκες. Τι σημαίνει αυτό; Πώς το προβάδισμα της Ελλάδας δεν είναι απλώς τεχνολογικό, είναι στρατηγικό και  επιχειρησιακό.

Επιπλέον, ένα από τα κρίσιμα σημεία στον αεροπορικό συσχετισμό δυνάμεων αφορά τον εξοπλισμό των μαχητικών. Τα Rafale της Ελλάδας φέρουν ήδη πυραύλους Meteor, όπλα μακρού βεληνεκούς με εμβέλεια άνω των 100 χιλιομέτρων, καθώς και SCALP EG – πυραύλους cruise υψηλής ακρίβειας που μπορούν να πλήξουν στρατηγικούς στόχους από απόσταση.

Αντιθέτως, παραμένει ασαφές αν η Τουρκία θα εξασφαλίσει ανάλογο προηγμένο οπλισμό για τα Eurofighter, όπως π.χ. τους Meteor ή τον γερμανικό Taurus. Η Γερμανία διατηρεί επιφυλάξεις, όπως και η Γαλλία που συμμετέχει στην κατασκευή των πυραύλων Meteor.
με τη SETA να παραδέχεται ότι πρόκειται για προσωρινή λύση και όχι για αποκατάσταση της ισορροπίας.

Όπως χαρακτηριστικά παραδέχεται η SETA: «Το Eurofighter είναι αναγκαία ενδιάμεση λύση, όχι στρατηγική επένδυση. Δεν έχει τη διαλειτουργικότητα του F-35, ούτε το βάθος παραγωγής που απαιτείται. Μόνο η επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 θα μπορούσε να επαναφέρει το ποιοτικό πλεονέκτημα».

KAAN: Μεγάλες προσδοκίες, αβέβαιη λύση.

Το εγχώριο τουρκικό μαχητικό KAAN, που αναμένεται να εισέλθει σε επιχειρησιακή φάση μετά το 2028, αντιμετωπίζει προβλήματα σε επίπεδο κινητήρων, ραντάρ, πιστοποίησης και τεχνολογικής ωριμότητας. Η SETA αναγνωρίζει ότι, ενώ αποτελεί μακροπρόθεσμη επένδυση, «το KAAN δεν μπορεί να καλύψει τις άμεσες ανάγκες της Τουρκικής Αεροπορίας. Ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος».

Η παραγωγή εθνικού μαχητικού πέμπτης γενιάς απαιτεί τουλάχιστον μία δεκαετία, και αυτό χωρίς κυρώσεις, εξαρτήσεις ή καθυστερήσεις από προμηθευτές — κάτι που η Τουρκία δεν μπορεί να διασφαλίσει στη σημερινή γεωπολιτική συγκυρία.

Καθοριστικές συμμαχίες

Η στρατιωτική συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ – ΗΠΑ (και ευρύτερα με τη Γαλλία και την Ε.Ε.) οδηγεί σε μια νέα γεωστρατηγική αρχιτεκτονική. Η Τουρκία, χωρίς δυνατότητα να εισέλθει στο κλειστό κλαμπ της αεροπορικής υπεροχής, κινδυνεύει να περιθωριοποιηθεί από τις κρίσιμες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή.

Όπως επισημαίνεται στην έκθεση: «Η απομόνωση της Τουρκίας δεν θα προέλθει από κυρώσεις, αλλά από το γεγονός ότι δεν θα μπορεί να συμμετέχει σε περιφερειακά επιχειρησιακά δίκτυα».

Η έκθεση του SETA καταλήγει με μια προειδοποίηση που αντανακλά τον στρατηγικό πανικό της Άγκυρας: «Η Τουρκία πρέπει να έχει δυνατότητα να χτυπά εχθρούς σε πολλαπλά μέτωπα. Για να το πετύχει, χρειάζεται τουλάχιστον 500 σύγχρονα μαχητικά. Χωρίς αυτό, η επιρροή της θα περιοριστεί σε ρόλο περιφερειακού θεατή».

Με την Ελλάδα να ενισχύει συνεχώς την Πολεμική της Αεροπορία και να εντάσσει τεχνολογίες πέμπτης γενιάς, όπως τα F-35, και το Ισραήλ να λειτουργεί ως δεσπόζουσα δύναμη αεροπορικής ισχύος, η Τουρκία καλείται να καλύψει μέσα σε λίγα χρόνια ένα χάσμα που διευρύνεται διαρκώς. Και όλα δείχνουν ότι η Άγκυρα θα χρειαστεί πολύ περισσότερα από ευχές και εγχώρια εξοπλιστικά πλάνα για να το καλύψει.

Πηγή: the-undercover-journal.com