Αποχαιρετισμός σε έναν θρύλο της ομογένειας

Ο Μητρόπουλος ήταν ένα λαμπρό τέκνο της χώρας της ευκαιρίας, σε μια περίοδο όπου παιδιά Ιρλανδών μεταναστών, όπως οι Κένεντι, Ιταλών όπως οι Κουόμο και Ελλήνων όπως ο Δουκάκης, διεκδίκησαν ισότιμο ρόλο στην αμερικανική κοινωνία και κατάφεραν να σπάσουν την προτεσταντική γυάλινη οροφή.

Μετά τις οικονομικές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, με δύο συστατικές επιστολές στις αποσκευές του από τον γερουσιαστή Πολ Σαρμπάνη και τον βουλευτή Τζον Μπραδήμας, ο Νικ έφυγε για τη Μ. Βρετανία, όπου πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στις πολιτικές επιστήμες, στη φιλοσοφία και στα οικονομικά στο κολέγιο Lincoln του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Εκείνη την περίοδο γνωρίστηκε με τον συμφοιτητή του και μετέπειτα Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ.

Από τις καμπάνιες στο Χάρβαρντ

Ο Νικ ήταν βαθιά πολιτικό ον, ενεργό μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος. Από την αποφοίτησή του από την Οξφόρδη έως το τέλος της ζωής του διαδραμάτισε ενεργό ή συμβουλευτικό ρόλο σε όλες τις κρίσιμες πολιτικές εκστρατείες. Εργάστηκε στις καμπάνιες των προεδρικών υποψηφίων ΜακΓκόβερν και Κάρτερ, υποστήριξε ενεργά τις εκστρατείες των Κλίντον, Ομπάμα και Μπάιντεν και έπαιξε κομβικό ρόλο στις εκλογές κυβερνητών της Μασαχουσέτης και Δημοκρατικών δημάρχων της Βοστώνης, όπως ο Mενίνο και η νυν δήμαρχος Βοστώνης, Γου, της οποίας υπήρξε μέντορας και σύμβουλος. Την ημέρα που έπαθε καρδιακή προσβολή ήταν καθ’ οδόν για προεκλογική σύσκεψη για την επανεκλογή της δημάρχου.

Πολιτικό φυτώριο – Στο επιτελείο του Δουκάκη θήτευσαν στελέχη όπως ο Τζορτζ Στεφανόπουλος, του οποίου ο Νικ υπήρξε μέντορας, αλλά και ο αντικυβερνήτης τότε της Μασαχουσέτης Τζον Κέρι και η Μαντλίν Ολμπράιτ, μετέπειτα υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Αναμφίβολα, η προεκλογική εκστρατεία που τον σημάδεψε ήταν οι προεδρικές εκλογές του 1988, που έφεραν στο προσκήνιο τον μακροβιότερο κυβερνήτη της Μασαχουσέτης, τον Ελληνοαμερικανό Μάικλ Δουκάκη. Ηταν το επιστέγασμα μιας χρυσής εποχής όπου πολλοί Ελληνοαμερικανοί, όπως ο Πολ Τσόνγκας, η Ολύμπια Σνόου και ο Σαρμπάνης άδραξαν ευκαιρίες και διεκδίκησαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διακυβέρνηση των ΗΠΑ. Ο Μητρόπουλος ήταν ο φύλακας άγγελος του Μάικλ Δουκάκη, εξ απορρήτων συνεργάτης, ο άνθρωπος που, ως διευθυντής προσωπικού της πολιτείας από το 1983 έως το 1988, διόρισε εκατοντάδες στελέχη σε θέσεις – «κλειδιά» σε όλα τα υπουργεία και τις υπηρεσίες της πολιτείας.

Ο Μητρόπουλος θα ήταν ο αδιαμφισβήτητος προσωπάρχης του Λευκού Οίκου εάν ο Δουκάκης κέρδιζε τις εκλογές απέναντι στον Μπους. Θυμόταν ότι ο ενθουσιασμός των Ελληνοαμερικανών ήταν απερίγραπτος: από τις πιτσαρίες και τα diners που είχαν μετατραπεί σε εκλογικά κέντρα μέχρι τις αίθουσες στο Ντιτρόιτ και στην Αστόρια, όπου μια φορά, από την τεράστια κοσμοσυρροή, έλεγε ο Νικ, «φοβηθήκαμε ότι δεν θα βγούμε ζωντανοί».

Eίχε τη σπάνια δυνατότητα να διακρίνει από μακριά στελέχη με υψηλή ακαδημαϊκή ευφυΐα, πολιτικές ικανότητες και μεγάλες προοπτικές. Στο επιτελείο του Δουκάκη θήτευσαν στελέχη όπως ο νεαρός τότε Τζορτζ Στεφανόπουλος, του οποίου ο Νικ υπήρξε μέντορας, αλλά και ο Βοστωνέζος αντικυβερνήτης τότε της Μασαχουσέτης Τζον Κέρι και η Μαντλίν Ολμπράιτ, φίλοι και οι δύο του Μητρόπουλου και μετέπειτα υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Το πιο σημαντικό πολιτικό φυτώριο όπου εκκολάπτονταν τότε στελέχη αυτού του διαμετρήματος ήταν το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Εκεί ο Νικ Μητρόπουλος διέπρεψε για πέντε χρόνια ως βοηθός διευθυντής του Ινστιτούτου Πολιτικής στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Τότε ίδρυσε το Forum του Kennedy School, έναν κορυφαίο μέχρι σήμερα θεσμό δημόσιας διαβούλευσης στον κεντρικό εσωτερικό χώρο της Σχολής Kennedy.

Βαθιά πεποίθησή του ήταν ότι η πολιτική, εκτός από προσωπική, είναι και αμιγώς τοπική υπόθεση (all politics is local). Και δεν είναι τυχαίο ότι, μετά την προεδρική εκστρατεία του Δουκάκη επέστρεψε στο Χάρβαρντ το 1988 ως o ιδρυτής και εκτελεστικός διευθυντής του Κέντρου Alfred Taubman για την τοπική και πολιτειακή διακυβέρνηση, θέση που διατήρησε για εννέα χρόνια, πριν επιλέξει να εργαστεί στον ιδιωτικό τομέα.

Ο δεσμός με την Ελλάδα

Σε όλη τη ζωή του η αγάπη του Μητρόπουλου για την Ελλάδα διατηρήθηκε αστείρευτη. Ενδιαφερόταν ειλικρινά για την πορεία της χώρας, βοηθούσε όπου μπορούσε, συμβούλευε τον επιχειρηματικό και πολιτικό κόσμο ανεξαρτήτως πολιτικής, κομματικής ή ιδεολογικής προέλευσης.

Οποτεδήποτε του ζητήθηκε από την πατρίδα των παππούδων του, ο Μητρόπουλος δημιουργούσε στο Χάρβαρντ ευκαιρίες προβολής των ελληνικών θέσεων. Μια φορά ζήτησε από τον Γκράχαμ Αλισον να καλέσει τον τότε υπουργό Εξωτερικών Θεόδωρο Πάγκαλο να μιλήσει για την ελληνική εξωτερική πολιτική στο Forum. Ο Πάγκαλος, σε μια ομιλία σαράντα λεπτών, αφιέρωσε τα τριάντα για να καταγγείλει την αμερικανική πολιτική εξόντωσης των Ινδιάνων! Ο Μητρόπουλος και ο Αλισον το φύσαγαν και δεν κρύωνε.

Είχε πάντοτε ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στα πράγματα της Αρχιεπισκοπής, βοηθούσε την ενορία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Κέμπριτζ και ήταν πάντοτε στο πλευρό του μητροπολίτη Βοστώνης Μεθοδίου, με τον οποίο συνδέθηκε στενά.

Βοηθούσε με συμβουλές Ελληνοαμερικανούς πολιτικούς, όπως ο νυν βουλευτής και υποψήφιος γερουσιαστής Κρις Πάππας από το Νιου Χαμσάιρ, αλλά διατηρούσε άριστες σχέσεις και με Ρεπουμπλικανούς, όπως η Ελληνοαμερικανίδα γερουσιαστής Ολύμπια Σνόου από την πολιτεία του Μέιν. Εκεί ο Νικ είχε εγκαταστήσει τα τελευταία χρόνια το ησυχαστήριό του, στο σπίτι που ήταν η ιστορική οικία του πρώην γερουσιαστή και υπουργού Εξωτερικών Ντάνιελ Γουέμπστερ, του φιλέλληνα Αμερικανού πολιτικού που το 1824 απηύθυνε στο Κογκρέσο ενθουσιώδη ομιλία υπέρ του αγώνα των επαναστατημένων Ελλήνων για ανεξαρτησία.

Μελίνα και Νταλάρας – Μιλούσε με ενθουσιασμό για την τυχαία γνωριμία του με τη Μελίνα Μερκούρη, όταν βρέθηκαν σε διπλανό δωμάτιο στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» στο Σύνταγμα τη δεκαετία του ’80. Αγαπημένος του τραγουδιστής και φίλος ήταν ο Γιώργος Νταλάρας.

Ενα μεγάλο όνειρο του Νικ Μητρόπουλου που έγινε πραγματικότητα το 2022 ήταν η απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας – την απέκτησε αργότερα και η νεότερη κόρη του Αριέλ, την οποία λάτρευε, μαζί με τον γιο του Τεντ και την πρωτότοκη κόρη του Αλεξάνδρα.

Τον περασμένο Ιούνιο ο Νικ ευτύχησε να επισκεφθεί την Ελλάδα για τελευταία φορά με την απευθείας πτήση που συνδέει πλέον τη Βοστώνη με την Αθήνα, ένα εγχείρημα που δεν θα στεφόταν με επιτυχία χωρίς την αποφασιστική προσωπική του συνδρομή.

Λάτρης της τέχνης

Η ζωή έκανε αυτόν τον δοτικό και γενναιόδωρο άνθρωπο, τον «θείο Νικ» όπως τον αποκαλούσαν οι νεότεροι, να κλειστεί με τα χρόνια όλο και περισσότερο στον εαυτό του. Πάντοτε, όμως, πίσω από την επιφανειακή σκληράδα, το αδιαπέραστο κέλυφος και τη βροντερή φωνή, κρυβόταν ένας άνθρωπος με μοναδικές ευαισθησίες και σπάνια αγάπη για την τέχνη. Σχεδόν ευλαβικά κάθε άνοιξη πήγαινε στο Μουσείο Isabella Gardner να δει τα ανθισμένα «νεροκάρδαμα» που κρέμονταν από τα μπαλκόνια του μουσείου.

Ο Νικ είχε πάθος για την παγκόσμια αλλά και την ελληνική τέχνη, τη γλυπτική, τη φωτογραφία, τα εικαστικά. Μιλούσε με ενθουσιασμό για την τυχαία γνωριμία του με τη Μελίνα Μερκούρη, όταν βρέθηκαν σε διπλανό δωμάτιο στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» στο Σύνταγμα τη δεκαετία του ’80. Αγαπημένος του τραγουδιστής και φίλος ήταν ο Γιώργος Νταλάρας.

Ονειρό του –που δεν το υλοποίησε ποτέ– ήταν να συγκεντρώσει και να προβάλει έργα ελληνικής τέχνης σε ένα μουσείο για τον ελληνικό πολιτισμό στο Λόουελ, την κοιτίδα της ελληνικής ομογένειας της Μασαχουσέτης.

Επειτα από χρόνια που δεν είχε έρθει στην Ελλάδα, με πόση χαρά είδε φέτος ξανά στην Αθήνα τους φίλους του, αλλά και την ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη, το νέο Μουσείο Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή και πόσο συγκινήθηκε με το εύρος της συλλογής του Χατζηκυριάκου-Γκίκα στο Μουσείο Μπενάκη στην Κριεζώτου, που ποτέ μέχρι πρότινος δεν είχε επισκεφθεί.

Ο Νικ είχε μια ακλόνητη ελληνική συνήθεια κάθε πρώτη του μήνα: να στέλνει μήνυμα στους στενούς του φίλους, ανεξαρτήτως ελληνικής καταγωγής, με τη φράση στα ελληνικά «Καλό μήνα». Η τραγική μοίρα το έφερε έτσι: ο Νικ το πάλεψε όσο μπορούσε και έφυγε την 1η Σεπτεμβρίου, την ημέρα που θα μας ευχόταν «Καλό μήνα».

*Ο κ. Στράτος Ευθυμίου διετέλεσε γενικός πρόξενος της Ελλάδας στη Βοστώνη.

Πηγή: kathimerini.gr