ΚΟΣΜΟΣ / Σάββατο 8 Νοεμβρίου 2025, 22:30 / Συν 1
Οι συνομιλίες επαναπροσέγγισης κυλούν με εμπόδια, καθώς οι Βρυξέλλες ζητούν οικονομική συνεισφορά από το Λονδίνο – Η διαφωνία επηρεάζει τα προγράμματα ETS, Erasmus, SAFE και το νέο καθεστώς κινητικότητας νέων.
«Σκάλωσε» το περίφημο reboot στις σχέσεις ανάμεσα σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Βρετανία, καθώς οι Βρυξέλλες επιμένουν να πιέζουν το Λονδίνο να συμβάλλει για πρώτη φορά μετά το Brexit οικονομικά στον προϋπολογισμό της ΕΕ, κάτι που έχει προκαλέσει δυσφορία στο Λονδίνο.
Στη σύνοδο κορυφής του Μαΐου 2025, στην οποία παρέστη ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ συμφωνήθηκε να δρομολογηθεί μια προσπάθεια «επανεκκίνησης» με ενίσχυση της συνεργασίας σε σειρά από τομείς.
Το πακέτο επαναπροσέγγισης περιλάμβανε συμφωνίες για την ευθυγράμμιση ορισμένων προτύπων τροφίμων, ρυθμίσεις σχετικά με τον μηχανισμό συνοριακού φόρου άνθρακα της ΕΕ (CBAM), καθώς και την επανένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στο πρόγραμμα ανταλλαγών φοιτητών Erasmus.
Παράλληλα, προβλέφθηκε ένα νέο καθεστώς κινητικότητας νέων, το οποίο θα επιτρέπει σε νέους ανθρώπους να σπουδάζουν, να εργάζονται ή να ταξιδεύουν σε χώρες της ΕΕ.
Το τοπίο περιπλέχθηκε, ωστόσο, με αφορμή την πρόθεση των Βρυξελλών να ζητήσουν από τη Βρετανία να συμβάλει σε ένα περιφερειακό ταμείο ανάπτυξης, αποτελώντας έτσι την πρώτη φορά που η χώρα θα προσφέρει κονδύλια στην ΕΕ μετά το Brexit.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι σημειώνουν, εξάλλου, ότι και άλλες τρίτες χώρες που απολαμβάνουν πρόσβαση στην ενιαία αγορά χωρίς να είναι μέλη της ΕΕ συνήθως πραγματοποιούν αντίστοιχες συνεισφορές. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η Νορβηγία και η Ελβετία.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, μια πιθανή οικονομική συμβολή του Λονδίνου θα συνδεόταν με μέτρα διευκόλυνσης του εμπορίου, όπως η μείωση των ελέγχων σε ζωικά και φυτικά προϊόντα και η δυνατότητα φθηνότερων συναλλαγών στον τομέα της ενέργειας μεταξύ των δύο πλευρών. Μάλιστα, το θέμα θα βρισκόταν στην κορυφή της ατζέντας της χθεσινής συνεδρίασης των μονίμων αντιπροσώπων των «27».
Τελικά η συνεδρίαση διεξήχθη σε τεταμένο κλίμα και με τα κράτη μέλη να συγκρούονται για το θέμα της βρετανικής συνεισφοράς, με αποτέλεσμα ουσιαστικά να «παγώσουν» οι νέες συνομιλίες διμερούς επαναπροσέγγισης.
Συγκεκριμένα, οι πρεσβευτές δεν έδωσαν το «πράσινο φως» για την έναρξη διαπραγματεύσεων σχετικά με τη σύνδεση των συστημάτων εμπορίας εκπομπών ΕΕ και Βρετανίας (ETS), ούτε για τις συνομιλίες γύρω από μια συμφωνία για τα αγροδιατροφικά προϊόντα.
Οι συνομιλίες, πάντως, αναμένεται να συνεχιστούν την ερχόμενη Τρίτη.
Αν και δεν υπήρξε επίσημη ενημέρωση, σύμφωνα με ευρωπαϊκά media υπήρξαν διαφωνίες για αρκετά ζητήματα, όπως το πόσο θα πρέπει να είναι το ύψος της συνεισφοράς του Λονδίνου, το πότε θα πρέπει να ξεκινήσει τις καταβολές, ενώ αρκετά μέλη εξέφρασαν την ενόχληση τους για την καθυστέρηση που έχει διαπιστωθεί από την πλευρά της Βρετανίας σε ζητήματα όπως η κινητικότητα των νέων, που θεωρείται πολιτικά δύσκολο ζήτημα.
Το Λονδίνο θεωρεί ότι το καθεστώς που θα διέπει την κινητικότητα των νέων θα πρέπει να βασίζεται μόνο σε ένα «μνημόνιο κατανόησης» — όπως συμβαίνει και με τις άλλες συμφωνίες κινητικότητας νέων του Ηνωμένου Βασιλείου — και όχι σε νομικό κείμενο προσαρτημένο στη Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας ΕΕ–ΗΒ, κάτι που η Ευρώπη δεν δέχεται.
