Σουδάν κατά ΕΕ: Τα όπλα σας τροφοδοτούν τα εγκλήματα πολέμου στη χώρα

ΚΟΣΜΟΣ / Δευτέρα 17 Νοεμβρίου 2025, 20:00 / Συν 1

Ο πρέσβης του Σουδάν στην Ευρωπαϊκή Ένωση προειδοποίησε ότι όπλα ευρωπαϊκής κατασκευής καταλήγουν στα πεδία μάχης της αφρικανικής χώρας και τροφοδοτούν τις φρικαλεότητες στον διετή εμφύλιο πόλεμο που μαίνεται στην περιοχή.

Ο Abdelbagi Kabeir κάλεσε τις χώρες της ΕΕ να σταματήσουν την πώληση όπλων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία διερεύνησε νωρίτερα φέτος μια επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών λόγω καταγγελιών ότι υποστηρίζουν μια αντάρτικη πολιτοφυλακή στη σύγκρουση στο Σουδάν.

Το Σουδάν έχει καταστραφεί από τον πόλεμο μεταξύ των Ένοπλων Δυνάμεων του Σουδάν (SAF) της κυβέρνησης στο Χαρτούμ και των Ταχείας Αντίδρασης Δυνάμεων (RSF), μιας παραστρατιωτικής ομάδας που κατηγορείται από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εμπειρογνώμονες των Ηνωμένων Εθνών για εθνοκάθαρση, μαζικούς εκτοπισμούς και συστηματική σεξουαλική βία.

Ο ΟΗΕ περιγράφει την ανθρωπιστική κρίση ως μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς από το 2023 και περίπου 25 εκατ. ανθρώπους να είναι αντιμέτω ποι με ακραίο λιμό.

«Η ΕΕ πρέπει να σταθμίσει την ηθική ισορροπία έναντι της εμπορικής», δήλωσε ο Kabeir, ο οποίος εκπροσωπεί τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση του Σουδάν στο Χαρτούμ, κατά τη διάρκεια μιας εκτενούς συνέντευξης στο Politico, στην οποία επέκρινε τις σχέσεις της ΕΕ με τα ΗΑΕ.

Ερευνητές του ΟΗΕ διερεύνησαν τον ρόλο των ΗΑΕ στην προμήθεια όπλων στην RSF, κατηγορίες που το Αμπού Ντάμπι αρνείται. Μια εκτενής έρευνα του France24 τον Απρίλιο εντόπισε πυρομαχικά που κατασκευάστηκαν στη Βουλγαρία — ένα κράτος μέλος της ΕΕ με ακμάζουσα βιομηχανία όπλων — από την πώλησή τους στα ΗΑΕ μέχρι τα χέρια των μαχητών της RSF, παρά το μακροχρόνιο εμπάργκο όπλων της ΕΕ στο Σουδάν.

Ο Kabeir δήλωσε ότι η ΕΕ «δεσμεύεται από τις αξίες της» να διασφαλίζει ότι τα όπλα της δεν καταλήγουν σε εμπόλεμες ζώνες όπως το Σουδάν. «Αυτά τα όπλα δεν προορίζονταν για χρήση από τρίτους», υποστήριξε, προσθέτοντας ότι οι ισχυρισμοί θέτουν την ΕΕ σε «πολύ δυσάρεστη θέση».

Η Βουλγαρία επιβεβαίωσε στους ερευνητές του ΟΗΕ ότι είχε εξάγει όλμους στα ΗΑΕ το 2019, αλλά πρόσθεσε ότι δεν είχε εγκρίνει καμία επανεξαγωγή στο Σουδάν. Το βουλγαρικό υπουργείο Εξωτερικών δεν απάντησε σε αίτημα του Politico για σχολιασμό.

Η βρετανική κυβέρνηση αναγνώρισε επίσης τον περασμένο μήνα ότι στρατιωτικός εξοπλισμός βρετανικής κατασκευής έχει βρεθεί στο Σουδάν, ενώ η οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα Amnesty International τον περασμένο Νοέμβριο ανέδειξε περιπτώσεις στις οποίες μαχητές της RSF χρησιμοποίησαν θωρακισμένα οχήματα κατασκευασμένα στα ΗΑΕ που περιείχαν γαλλικά στρατιωτικά συστήματα.

Μετά την έκθεση της Amnesty, η γαλλική αμυντική εταιρεία Lacroix, η οποία κατασκεύασε τα συστήματα μαζί με την KNDS France, ανέφερε ότι «επιβεβαιώνει ότι προμήθευσε συστήματα αυτοπροστασίας GALIX στις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΑΕ».

Η εταιρεία πρόσθεσε ότι το έκανε «σε αυστηρή συμμόρφωση με τις άδειες εξαγωγής που χορηγήθηκαν στην Lacroix και τα σχετικά πιστοποιητικά μη επανεξαγωγής». Ένας εκπρόσωπος της KNDS France παρέπεμψε το Politico σε αυτή τη δήλωση όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει το θέμα.

Τα ΗΑΕ παρήγγειλαν όπλα αξίας άνω των 21 δισ. ευρώ από τη Γαλλία μεταξύ 2015 και 2024, κατατάσσοντας τη χώρα μεταξύ των κορυφαίων αγοραστών γαλλικών όπλων, σύμφωνα με κυβερνητική έκθεση που δημοσιεύθηκε νωρίτερα φέτος.

Ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης των ΗΑΕ δήλωσε στο Politico ότι το Αμπού Ντάμπι «απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε ισχυρισμό περί παροχής οποιασδήποτε μορφής υποστήριξης σε οποιαδήποτε από τις αντιμαχόμενες πλευρές από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου», προσθέτοντας ότι «καταδικάζει τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν και από τις δύο» πλευρές της σύγκρουσης.

«Δεν υπάρχουν τεκμηριωμένες αποδείξεις ότι τα ΗΑΕ έχουν παράσχει οποιαδήποτε υποστήριξη στην RSF ή έχουν οποιαδήποτε εμπλοκή στη σύγκρουση», δήλωσε ο αξιωματούχος. Τόνισε επίσης ότι «τα ΗΑΕ εφαρμόζουν ένα αυστηρό καθεστώς ελέγχου των εξαγωγών, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου των όπλων».

Ο Kabeir δήλωσε ότι η ΕΕ πρέπει να χρησιμοποιήσει το διπλωματικό της βάρος και την επικείμενη επίσκεψη για να πιέσει τους αξιωματούχους των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων «να σταματήσουν την αποστολή όπλων στην RSF». «Ό,τι συμβαίνει στην υποσαχάρια Αφρική, έχει αντίκτυπο στη Μεσόγειο», προειδοποίησε, προσθέτοντας ότι η αστάθεια στο Σουδάν θα επεκταθεί και στην υπόλοιπη περιοχή και θα προκαλέσει μεταναστευτικές ροές.

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα επισκέφθηκε το Αμπού Ντάμπι στα τέλη Οκτωβρίου, χαρακτηρίζοντας τα ΗΑΕ «σημαντικό και αξιόπιστο εταίρο για την ΕΕ: για την ευημερία, τη σταθερότητα και την ασφάλεια τόσο των δύο περιοχών μας όσο και πέραν αυτών». Η Επίτροπος για τη Μεσόγειο Ντουμπράβκα Σουίτσα αναμένεται επίσης να επισκεφθεί τις χώρες του Κόλπου τον επόμενο μήνα, συμπεριλαμβανομένων των ΗΑΕ, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο της ΕΕ που μίλησε στο Politico υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Ο εκπρόσωπος της ΕΕ για τις εξωτερικές υποθέσεις, Anouar El-Anouni, δήλωσε στο Politico ότι η κοινή θέση της ΕΕ σχετικά με τις εξαγωγές όπλων «καθορίζει την υποχρέωση να απαγορεύονται οι εξαγωγές εάν αυτές ενδέχεται να συμβάλουν σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εσωτερική αστάθεια ή ένοπλη σύγκρουση» και ότι η συμμόρφωση με την εν λόγω θέση εναπόκειται στα κράτη μέλη.

«Όλοι οι τρίτοι, ιδίως οι χώρες της περιοχής, που προμηθεύουν όπλα και κεφάλαια στους εμπόλεμους, πρέπει να σταματήσουν αμέσως την υποστήριξή τους και να αποφύγουν να πυροδοτήσουν μια ήδη εκρηκτική κατάσταση», πρόσθεσε. Η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει τα «διπλωματικά της εργαλεία και μέσα, συμπεριλαμβανομένων των περιοριστικών μέτρων, για να επιδιώξει μια ειρηνική λύση στη σύγκρουση», είπε ακόμη ο El-Anouni.

Η ΕΕ εφάρμοσε στοχευμένες κυρώσεις κατά ανώτερων στελεχών της RSF και της SAF και εταιρειών το 2023, παγώνοντας περιουσιακά στοιχεία που συνδέονται με τις δύο πλευρές και επιβεβαιώνοντας το εμπάργκο όπλων στο Σουδάν, το οποίο ισχύει για περισσότερα από 30 χρόνια. Οι κυρώσεις παρατάθηκαν για ένα ακόμη έτος τον Σεπτέμβριο.

Ο Kabeir δήλωσε ότι η ΕΕ πρέπει να άρει τις κυρώσεις της κατά των SAF «το συντομότερο δυνατόν», υποστηρίζοντας ότι τα μέτρα αυτά έχουν παραλύσει την οικονομία του Σουδάν και ότι η άρση τους θα «ανοίξει το δρόμο για μια πιο εποικοδομητική συνεργασία με την ΕΕ».

Πρόσθεσε επίσης ότι η ΕΕ έχει παράσχει κάποια ανθρωπιστική βοήθεια, αλλά το ποσό «δεν ανταποκρίνεται στις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί και σίγουρα δεν καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού». Η ΕΕ έχει διαθέσει περισσότερα από 273 εκατ. ευρώ για το 2025, τονίζει το Politico.

Τόσο η SAF όσο και η RSF έχουν κατηγορηθεί από τον ΟΗΕ και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για σοβαρές παραβιάσεις, συμπεριλαμβανομένων μαζικών δολοφονιών αμάχων, βασανιστηρίων και σεξουαλικής βίας.

Οι μαχητές της RSF κατηγορήθηκαν για τη σφαγή μελών της εθνοτικής ομάδας Μασαλίτ στο Νταρφούρ πέρυσι, σκοτώνοντας χιλιάδες και αναγκάζοντας δεκάδες χιλιάδες άλλους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Οι αεροπορικές επιδρομές της SAF, εν τω μεταξύ, έχουν κατηγορηθεί για απώλειες αμάχων σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές.

«Όταν βρίσκεσαι στο μέτωπο, είναι πιθανό να γίνουν λάθη», είπε ο Kabeir όταν πιέστηκε σχετικά με τις φερόμενες παραβιάσεις της SAF. «Είναι πιθανό μια αεροπορική επιδρομή σε μια στρατιωτική βάση να σκότωσε μερικούς αμάχους σε ένα αποτυχημένο πλήγμα. Μπορεί να συμβεί», παραδέχτηκε. «Είναι φυσικό όταν βρίσκεσαι σε πόλεμο».

Ο αξιωματούχος της κυβέρνησης των ΗΑΕ δήλωσε ότι το Αμπού Ντάμπι «εκφράζει την ανησυχία του για τις αποτρόπαιες επιθέσεις εναντίον αμάχων από τις δυνάμεις της RSF στο Ελ Φασέρ», καθώς και για «τις συνεχιζόμενες επιθέσεις της SAF, οι οποίες… έχουν προκαλέσει αδιανόητα δεινά σε έναν πληθυσμό που βρίσκεται ήδη στο χείλος της κατάρρευσης».

Ωστόσο, ο Kabeir υποστήριξε ότι οι παραβιάσεις του σουδανικού στρατού ήταν μεμονωμένα «περιστατικά» και όχι «συνήθης πρακτική» «σκόπιμης στοχοποίησης αμάχων», που, όπως είπε, κάνει η RSF με την υποστήριξη των ΗΑΕ. «Πρόκειται για μια εκστρατεία για να διαλυθεί η χώρα», δήλωσε.

Πηγή: newsbeast.gr