Συρία: Ένας χρόνος από την πτώση Άσαντ

ΚΟΣΜΟΣ / Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2025, 11:00 / Συν 1

Ο Άσαντ εγκατέλειψε τη Συρία πριν έναν χρόνο ακριβώς αναζητώντας καταφύγιο στη Ρωσία- Ανατράπηκε έπειτα από περισσότερα από 13 χρόνια μετά το ξέσπασμα μιας εξέγερσης που εξελίχθηκε σε εμφύλιο πόλεμο.

Οι Σύροι γιορτάζουν σήμερα την πρώτη επέτειο από την ανατροπή του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ μετά από σχεδόν 14 χρόνια πολέμου.

Ο Άσαντ εγκατέλειψε τη Συρία πριν έναν χρόνο ακριβώς αναζητώντας καταφύγιο στη Ρωσία, καθώς αντάρτες υπό τον νέο μεταβατικό πρόεδρο της χώρας Άχμεντ αλ-Σαράα καταλάμβαναν τη Δαμασκό. Ανατράπηκε έπειτα από περισσότερα από 13 χρόνια μετά το ξέσπασμα μιας εξέγερσης που εξελίχθηκε σε εμφύλιο πόλεμο.

Ένα χρόνο μετά την πτώση του Άσαντ, η Συρία πασχίζει να ανακτήσει τη σταθερότητα και να ανακάμψει από τα βίαια χρόνια που προηγήθηκαν, με τον Άχμεντ αλ-Σαράα να δεσμεύεται ότι θα «ανοικοδομήσει μια ισχυρή Συρία με μια δομή που θα ταιριάζει στο παρόν και το παρελθόν της».

Με αφορμή την πρώτη επέτειο από την πτώση του Άσαντ, ο de facto πρόεδρος της Συρίας, φορώντας στρατιωτική στολή, συμμετείχε σε προσευχή στο τέμενος των Ομεϋάδων στη Δαμασκό. «Κανείς δεν θα σταθεί εμπόδιο στο δρόμο μας, όσο μεγάλος ή ισχυρός κι αν είναι, και κανένα εμπόδιο δεν θα σταθεί εμπόδιο στο δρόμο μας. Θα αντιμετωπίσουμε όλες τις προκλήσεις, αν θέλει ο Θεός», είπε.

«Από τον βορρά μέχρι τον νότο και από την ανατολή μέχρι τη δύση, θα ανοικοδομήσουμε μια ισχυρή Συρία με μια δομή που να ταιριάζει στο παρόν και το παρελθόν της, και θα την ανοικοδομήσουμε για να στηρίξουμε τους καταπιεσμένους και να εδραιώσουμε τη δικαιοσύνη στον λαό».

Οι επίσημοι εορτασμοί είναι προγραμματισμένοι στην κεντρική πλατεία Ομεϋάδων στη Δαμασκό, όπου έχουν ήδη πραγματοποιηθεί συγκεντρώσεις ενόψει της 8ης Δεκεμβρίου, όπως και αλλού στη Συρία. Επίσης πρόκειται να πραγματοποιηθούν στρατιωτικές παρελάσεις.

Ήδη εδώ και κάποιες ημέρες πραγματοποιούνται εορτασμοί σε περιοχές της Συρίας: χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους της Χάμα την Παρασκευή, κρατώντας τη νέα σημαία της χώρας, τιμώντας την ημέρα που οι αντάρτες υπό τους ισλαμιστές της οργάνωσης του Σαράα, της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, κατέλαβαν την πόλη.

Η ημιαυτόνομη κουρδική κυβέρνηση που ελέγχει περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας συνεχάρη τους Σύρους για την πρώτη επέτειο από την ανατροπή του Άσαντ, αλλά απαγόρευσε τις συγκεντρώσεις και τις εκδηλώσεις για λόγους ασφαλείας, επικαλούμενη την αυξημένη δραστηριότητα «τρομοκρατικών πυρήνων» που επιδιώκουν να εκμεταλλευθούν την ευκαιρία.

Σε ομιλία του στα τέλη Νοεμβρίου ο Σαράα– πρώην ιδρυτής του Μετώπου αλ Νούσρα, το παρακλάδι της αλ Κάιντα στη Συρία—κάλεσε όλους τους Σύρους να συγκεντρωθούν στις πλατείες για να επιδείξουν τη χαρά τους και την εθνική ενότητα.

Ο Σαράα έχει καταφέρει να κερδίσει την υποστήριξη των χωρών του Κόλπου αλλά και των ΗΠΑ, παίρνοντας αποστάσεις από τους παλαιούς υποστηρικτές του Άσαντ, τη Ρωσία και το Ιράν. Εξάλλου η Δύση έχει άρει τις περισσότερες κυρώσεις εις βάρος της Συρίας.

Στο μεταξύ ο μεταβατικός πρόεδρος έχει δεσμευθεί να δημιουργήσει ένα συμπεριληπτικό κράτος, όμως εκατοντάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί σε διαδογματικές συγκρούσεις, με αποτέλεσμα να υπάρξει νέος εκτοπισμών πολιτών και να τροφοδοτηθεί η δυσπιστία των μειονοτήτων έναντι της κυβέρνησης του Σαράα.

Την ίδια ώρα η κουρδική διοίκηση προσπαθεί να διατηρήσει την αυτονομία της, ενώ στη νότια Συρία κάποιοι δρούζοι – μια θρησκευτική μειονότητα—ζητούν την ανεξαρτησία τους.

Άλλα τέσσερα χρόνια η μεταβατική περίοδος

Από την πλευρά του ο Σαράα δήλωσε σε φόρουμ που πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο στο Κατάρ ότι «η Συρία σήμερα ζει την καλύτερη εποχή της», παρά τις εξάρσεις βίας, ενώ δεσμεύθηκε να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι για αυτές.

Όπως εξήγησε ο ίδιος, η μεταβατική περίοδος, στη διάρκεια της οποίας ο Σάρα θα παραμείνει πρόεδρος, θα διαρκέσει άλλα τέσσερα χρόνια προκειμένου να ανοικοδομηθούν οι θεσμοί, να ψηφιστούν νόμοι και ένα νέο Σύνταγμα – το οποίο θα τεθεί σε δημοψήφισμα–, ώστε στη συνέχεια να διεξαχθούν εκλογές.

Το μήνυμα του ΟΗΕ

Σε δήλωσή του την Κυριακή, ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες απέτισε φόρο τιμής στην «ανθεκτικότητα και το θάρρος του συριακού λαού, που δεν σταμάτησε ποτέ να καλλιεργεί την ελπίδα παρά τις αδιανόητες δυσκολίες». Χαρακτήρισε την περασμένη χρονιά ως απόδειξη ότι «η ουσιαστική αλλαγή είναι δυνατή όταν οι Σύριοι ενδυναμώνονται και διεκδικούν την μετάβασή τους».

«Αυτό που μας περιμένει είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια πολιτική μετάβαση. Είναι η ευκαιρία να ανοικοδομήσουμε τις κατεστραμμένες κοινότητες και να επουλώσουμε τις βαθιές διαιρέσεις», δήλωσε ο Γκουτέρες . «Είναι μια ευκαιρία να σφυρηλατήσουμε ένα έθνος όπου κάθε Σύριος -ανεξάρτητα από εθνικότητα, θρησκεία, φύλο ή πολιτικές πεποιθήσεις- θα μπορεί να ζει με ασφάλεια, ισότητα και αξιοπρέπεια».

Μετά την πτώση του Άσαντ τον περασμένο Δεκέμβριο, ο ΟΗΕ συνεργάζεται στενά με τις συριακές αρχές και την κοινωνία για να σταθεροποιήσει τη χώρα. Οι προσπάθειες έχουν επικεντρωθεί στην αποκατάσταση βασικών υπηρεσιών, στην επέκταση της πρόσβασης στην ανθρωπιστική βοήθεια και στη δημιουργία οδών για την επιστροφή των προσφύγων και των εκτοπισμένων.

Πόσοι έχουν επιστρέψει

Σε μια ακόμη ένδειξη προόδου και ελπίδας, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες αναφέρει ότι πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες έχουν επιστρέψει από τον Δεκέμβριο του 2024, μαζί με περίπου δύο εκατομμύρια ανθρώπους που ήταν εκτοπισμένοι σε περιοχές εντός της Συρίας και πλέον έχουν επιστρέψει στην περιοχή τους.

Οι πρωτοβουλίες για τη δικαιοσύνη έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται, ενώ οι γυναίκες της χώρας συμμετέχουν στη διαμόρφωση των νέων θεσμών κάνοντας έκκληση για ισότητα.

Οι ανθρωπιστικές ανάγκες παραμένουν τεράστιες, αλλά πέρυσι σημειώθηκε πρόοδος στην ανοικοδόμηση των δομών τοπικής διακυβέρνησης και στη διεύρυνση της συμμετοχής των πολιτών – βήματα που ο ΟΗΕ θεωρεί ζωτικής σημασίας για μια «υπεύθυνη και χωρίς αποκλεισμούς Συρία».

Εύθραυστη η μετάβαση

Η Διεθνής Ανεξάρτητη Επιτροπή Έρευνας του ΟΗΕ χαιρέτισε αυτά τα βήματα και όλη την πρόοδο που σημειώνεται. Την ίδια ώρα ωστόσο προειδοποίησε ότι η μετάβαση στη Συρία είναι εύθραυστη, εν μέσω συνεχιζόμενης ανασφάλειας και ξεσπασμάτων βίας σε αρκετές επαρχίες.

Η Διεθνής Ανεξάρτητη Επιτροπή Έρευνας του ΟΗΕ για τη Συρία καταγράφει τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα από το 2011, όταν ξέσπασε ο εμφύλιος.

Αν και η Επιτροπή συνεχάρη τη Δαμασκό για τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι στιγμής προκειμένου να αντιμετωπίσει τα εγκλήματα και τις καταχρήσεις των προηγούμενων δεκαετιών, κατήγγειλε τη βία που έχει καταγραφεί στη χώρα μετά την πτώση του Άσαντ, καθώς έχουν προκαλέσει νέο εκτοπισμό και πόλωση στη Συρία, «εγείροντας ανησυχίες για τη μελλοντική κατεύθυνση της χώρας».

«Οι κύκλοι εκδίκησης και αντιποίνων πρέπει να τερματιστούν», ώστε η Συρία να μπορέσει να γίνει «ένα κράτος που εγγυάται τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των κατοίκων της, με ισότητα, κράτος δικαίου, ειρήνη και ασφάλεια για όλους», υπογράμμισε η Επιτροπή σε ανακοίνωσή της.

Πηγή: naftemporiki.gr