Το σύνδρομο της Κίνας πίσω από το ράλι του χρυσού

ΑΓΟΡΕΣ / Δευτέρα 17 Νοεμβρίου 2025, 06:50 / Συν 1

Οι κρυφές αγορές  και τα σχέδια για νέο «χρυσό νομισματικό κανόνα» – Τι εκτιμούν οι αναλυτές της Société Générale.

• Η Κίνα αγοράζει σημαντικά μεγαλύτερες ποσότητες χρυσού από ό,τι δηλώνει επίσημα, με εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για δεκαπλάσιες ποσότητες.
• Οι αγορές αυτές ενισχύουν την εκτίμηση ότι το Πεκίνο επιδιώκει τη δημιουργία ενός νέου διεθνούς νομισματικού συστήματος, βασισμένου σε διμερείς σχέσεις και υποστηριζόμενου από αποθέματα χρυσού.
• Η Κίνα αναπτύσσει ένα δίκτυο θησαυροφυλακίων χρυσού παγκοσμίως, με στόχο να ανταγωνιστεί τα δυτικά κέντρα διακίνησης.
• Η στρατηγική αυτή, που ενισχύθηκε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, έχει ως σκοπό την αποδολαριοποίηση και την προώθηση της διεθνοποίησης του γουάν.
• Ο χρυσός έχει ξεπεράσει το ευρώ και αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο παγκοσμίως, ξεπερνώντας για πρώτη φορά από το 1996 τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα ως ποσοστό των αποθεματικών των κεντρικών τραπεζών.

Ένα μεγάλο μέρος του μυστηρίου γύρω από την τιμή του χρυσού ξεδιαλύνεται καθώς έρχονται στο φως αποκαλύψεις ότι η Κίνα αγοράζει πολύ περισσότερο χρυσό από όσο δηλώνει επίσημα τα τελευταία χρόνια.

Η υποψία υπήρχε εδώ και καιρό, καθώς διάφοροι αναλυτές υπολόγιζαν ότι οι αγορές χρυσού από την Κίνα ήταν από τρεις έως έξι φορές μεγαλύτερες από εκείνες που δηλώνονταν επίσημα, αλλά την περασμένη εβδομάδα έρευνα των Financial Times αποκάλυψε ότι οι πραγματικές ποσότητες είναι δεκαπλάσιες.

Οι αναλυτές της Société Générale εκτιμούν ότι οι πραγματικές αγορές της Κίνας το 2024 μάλλον αντιστοιχούν σε περισσότερο από το ένα τρίτο της συνολικής παγκόσμιας ζήτησης από κεντρικές τράπεζες και ότι οι φετεινές αγορές θα φτάσουν τους 250 τόνους, αντι για 25 που καταγράφονται επισήμως, ενώ η Ιαπωνική Ένωση Πολύτιμων Μετάλλων υπολογίζει ότι η Κίνα διαθέτει πάνω από 5.000 τόνους χρυσού, ποσότητα διπλάσια από εκείνη που έχει ανακοινωθεί επισήμως, γράφει σε σχετικό ρεπορτάζ η εφημερίδα..

Είναι από καιρό γνωστό ότι η Κίνα, αλλά και άλλες ασιατικές χώρες και γενικότερα οι Μη Δυτικές χώρες, οι χώρες Brics ή ο Παγκόσμιος Νότος, όπως αποκαλούνται, αγοράζουν χρυσό ως αντιστάθμισμα για τη γεωπολιτική αστάθεια ή κάλυψη απέναντι σε πιθανές κυρώσεις από ΗΠΑ στο πλαίσιο μιας στρατηγικής «αποδολαριοποίησης».

Όμως τα στοιχεία για τον καθοριστικό ρόλο της Κίνας, ενισχύουν την εκτίμηση ότι πίσω από τις κινήσεις στην αγορά χρυσού κρύβονται πολύ πιο φιλόδοξες και στρατηγικές επιδιώξεις από το Πεκίνο.

Κι αυτό, όπως πιστεύουν όλο και περισσότεροι αναλυτές, δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια στρατηγική να δημιουργηθεί ένα νέο διεθνές νομισματικό σύστημα, το οποίο θα βασίζεται σε ένα πλέγμα διμερών σχέσεων με εθνικά νομίσματα, το οποίο θα υποστηρίζεται από αποθέματα χρυσού, με κεντρική «άγκυρα» την Κίνα.

Αυτο είναι κάτι διαφορετικό από ένα νέο νόμισμα ή ένα νέο νομισματικό σύστημα από τους Brics, όπως κατά καιρούς έχει υπονοηθεί, για να διαψευστεί όμως επισήμως.

Σε αυτό το πλαίσιο, ένα πιθανό σχέδιο είναι ένα σύστημα διμερών διακανονισμών, όπου τα εθνικά νομίσματα σταθμίζονται το ένα έναντι του άλλου με βάση τα αποθέματα χρυσού τους. Ο χρυσός δεν υποστηρίζει άμεσα τα νομίσματα (δηλαδή δεν είναι μετατρέψιμα σε χρυσό), αλλά χρησιμεύει ως σημείο αναφοράς για τον καθορισμό των συναλλαγματικών ισοτιμιών μεταξύ των διαφορετικών εθνικών νομισμάτων.

Με άλλα λόγια, εάν δύο χώρες δεν εμπιστεύονται η μία το νόμισμα της άλλης, αλλά δεν θέλουν ή δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το δολάριο λόγω κυρώσεων ή άλλων προβλημάτων, τότε ο χρυσός μπορεί να είναι η «άγκυρα» που θα προσδώσει εμπιστοσύνη στη συναλλαγή.

Κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με ένα είδος επιστροφής σε κάτι ανάλογο με το σύστημα του Bretton Woods, το οποίο ίσχυε από το 1944 έως το 1971. Στο σύστημα αυτό, τα εθνικά νομίσματα ήταν «δεμένα» με το δολάριο σε σταθερές ισοτιμίες, ενώ το ίδιο το δολάριο ήταν μετατρέψιμο σε χρυσό στην τιμή των 35 δολαρίων ανά ουγγιά. Μόνο οι ξένες κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις μπορούσαν να μετατρέψουν τα δολάριά τους σε χρυσό, όχι οι ιδιώτες. Στις 15 Αυγούστου 1971, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον ανακοίνωσε τη διακοπή της μετατρεψιμότητας του δολαρίου σε χρυσό, τερματίζοντας στην πράξη το σύστημα Bretton Woods και μετατρέποντας το δολάριο σε πλήρως παραστατικό νόμισμα («fiat»: νόμισμα χωρίς υλική υποστήριξη).

Η Κίνα, παρόλο που «κρύβει» τις πραγματικές ποσότητες χρυσού που αγοράζει δεν κρύβει τις κινήσεις της για να γίνει το νέο παγκόσμιο κέντρο του χρυσού.

Το Χρηματιστήριο Χρυσού της Σαγκάης (Shanghai Gold Exchange – SGE) εγκαινίασε το πρώτο θησαυροφυλάκιο φύλαξης και φυσικής παράδοσης χρυσού στο Χονγκ Κονγκ το προηγούμενο καλοκαίρι. Ο σκοπός είναι να δημιουργήσει ένα δίκτυο θησαυροφυλακίων σε βασικά χρηματοπιστωτικά κέντρα όπως η Σιγκαπούρη, η Ζυρίχη και το Ντουμπάι, δημιουργώντας ένα σύστημα αποθήκευσης και συναλλαγών έτσι ώστε να ανταγωνιστεί τα δυτικά κέντρα διακίνησης συμβολαίων και χρυσού σε φυσική μορφή.

Ταυτόχρονα, η Κίνα έχει προσεγγίσει αναπτυσσόμενες χώρες για να αποθηκεύσουν τον χρυσό τους εντός των συνόρων της.

Φαίνεται μάλιστα ότι η στρατηγική αυτή δεν είναι καινούρια, καθώς υπάρχει από την εποχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης, αλλά οι κινήσεις επιταχύνθηκαν μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις κυρώσεις στη Ρωσία και την νέα πολιτική των δασμών από τις ΗΠΑ.

Ένα τηλεγράφημα του 2009 της αμερικανικής πρεσβείας που δημοσιοποιήθηκε από τη WikiLeaks αποκαλύπτει ότι η Κίνα πίστευε από τότε ότι η Δύση είχε καταπιέσει επί χρόνια τις τιμές του χρυσού για να διατηρήσει την υπεροχή του δολαρίου. Το ίδιο έγγραφο ανέφερε: «Τα αυξημένα αποθέματα χρυσού της Κίνας θα λειτουργήσουν ως πρότυπο και θα οδηγήσουν άλλες χώρες να αποθεματοποιήσουν περισσότερο χρυσό. Μεγάλα αποθέματα χρυσού είναι επίσης επωφελή για την προώθηση της διεθνοποίησης του γουάν».

Αυτή η άποψη εξηγεί και γιατί η Κίνα κρύβει την πραγματική ποσότητα των αγορών, καθώς προτιμά να συσσωρεύει το πολύτιμο μέταλλο, χωρίς να προκαλέσει πανικό στις διεθνείς αγορές ή να ανεβάσει υπερβολικά τις τιμές πριν ολοκληρώσει τις αγορές του. Το Πεκίνο αποφεύγει έτσι και πιθανές κυρώσεις από την κυβέρνηση Trump, η οποία θεωρεί τη συσσώρευση χρυσού ως επιθετική κίνηση έναντι του δολαρίου.

Το Πεκίνο για τις αγορές χρυσού χρησιμοποιεί ακόμα και τον στρατό, ο οποίος δεν υποχρεούται να ανακοινώνει τις κινήσεις του, ενώ όπως γράφουν οι Financial Times οι στόχοι της Κίνας δεν έχουν καλυφθεί ακόμα, επομένως είναι πολύ πιθανόν ότι οι αγορές θα συνεχιστούν.

Επιπλέον, η Κίνα, μπορεί να μεγαλώνει τα αποθέματά της και από την δική της παραγωγή, καθώς είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού παγκοσμίως με 370-380 τόνους ετησίως που αντιστοιχούν στο 10% της παγκόσμιας παραγωγής.

Η αποδολαριοποίηση του Πεκίνου είναι πάντως ξεκάθαρη στους αριθμούς που δείχνουν ότι τα αποθέματα αμερικανικών ομολόγων της Κίνας έπεσαν από 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2013 σε 759 δισεκατομμύρια δολάρια στις αρχές του 2025, ενώ ταυτόχρονα τα αποθέματα χρυσού αυξήθηκαν φτάνοντας τους 2.292 τόνους -επισήμως- , που αντιπροσωπεύουν το 6,5% των επίσημων αποθεματικών της.

Παγκοσμίως, το μερίδιο του χρυσού στη ζήτηση των κεντρικών τραπεζών αυξήθηκε σε σχεδόν 25% το 2024, από 12% το 2015-2019. Αυτή η αύξηση έχει οδηγήσει τον χρυσό να ξεπεράσει το ευρώ και να γίνει το δεύτερο μεγαλύτερο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο παγκοσμίως, μετά το δολάριο.

Για πρώτη φορά από το 1996, ο χρυσός αντιπροσωπεύει μεγαλύτερο ποσοστό των αποθεματικών των κεντρικών τραπεζών από τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα.

Το δολάριο παραμένει κυρίαρχο με 58% των παγκόσμιων αποθεματικών, αλλά έχει πέσει από το 71% που ήταν το 2001, ενώ ο χρυσός έχει ανέβει στο 35% των αποθεματικών, πράγμα που υποδηλώνει ότι υπάρχει μια μακροπρόθεσμη τάση που δύσκολα θα ανατραπεί.

Πηγή: newmoney.gr