Όταν η Ουάσινγκτον βήχει, η Ευρώπη κρυολογεί
Πως η αβεβαιότητα στις ΗΠΑ πλήττει την τραπεζική πίστη στην ευρωζώνη

ΚΟΣΜΟΣ / Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2025, 17:00 / Συν 1
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δημοσίευσε σήμερα στο ιστολόγιό της ανάλυση των Αναστασίας Αλλαγιώτη, Giada Bozzelli, Paola Di Casola, Caterina Mendicino, Ana Skoblar και Sofia Velasco με τίτλο «Περισσότερη αβεβαιότητα, λιγότερα δάνεια: πώς η πολιτική των ΗΠΑ επηρεάζει τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων στην Ευρώπη».
Η μελέτη δείχνει ότι η αβεβαιότητα γύρω από την οικονομική πολιτική στις ΗΠΑ επηρεάζει άμεσα τη δανειοδότηση των επιχειρήσεων στην ευρωζώνη, περιορίζοντας τις επενδύσεις και μειώνοντας την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής. της νομισματικής πολιτικής.
Η μελέτη καταγράφει ότι περίοδοι αυξημένης αβεβαιότητας, όπως εκείνες που συνοδεύουν αλλαγές στη δημοσιονομική, νομισματική ή εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, ασκούν πίεση στην ευρωπαϊκή πιστωτική αγορά. Οι επιχειρήσεις περιορίζουν ή καθυστερούν τις επενδύσεις τους, ενώ οι τράπεζες υιοθετούν πιο αυστηρά κριτήρια χορήγησης δανείων.
Το αποτέλεσμα είναι ένας φαύλος κύκλος: μειωμένη δανειοδότηση, συγκρατημένη ανάπτυξη και υπονόμευση της αποτελεσματικότητας των μέτρων τόνωσης που λαμβάνουν οι κεντρικές τράπεζες.
Το φαινόμενο καταγράφεται πιο καθαρά μέσω του Δείκτη Οικονομικής Πολιτικής Αβεβαιότητας (Economic Policy Uncertainty Index – EPU), ο οποίος τα τελευταία χρόνια κινείται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Από το Brexit μέχρι την πανδημία της COVID-19 και τον πόλεμο στην Ουκρανία, κάθε μεγάλη κρίση έχει συνοδευθεί από απότομες αυξήσεις στην αβεβαιότητα.
Σήμερα, η γεωπολιτική ένταση και οι ασάφειες γύρω από την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ ωθούν τον δείκτη σε νέα ύψη, ακόμη και αν η χρηματοπιστωτική μεταβλητότητα στις αγορές παραμένει συγκριτικά χαμηλή.
Η έρευνα αξιοποίησε μακροοικονομικά στοιχεία της ευρωζώνης από το 2003 και εστίασε στις συνέπειες ενός «σοκ αβεβαιότητας» που προέρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα ευρήματα δείχνουν ότι μια τέτοια μεταβολή οδηγεί σε σταδιακή κάμψη του ρυθμού αύξησης των δανείων προς τις επιχειρήσεις, με το μέγιστο αποτέλεσμα να φθάνει περίπου το μισό ποσοστιαίο σημείο δύο χρόνια μετά το αρχικό σοκ.
Η αρνητική επίδραση εντείνεται όταν αυξάνεται και η χρηματοπιστωτική μεταβλητότητα, καθώς οι επενδυτές απαιτούν υψηλότερη αποζημίωση για τον κίνδυνο.
Πέρα από τα μακροοικονομικά δεδομένα, η ανάλυση αξιοποίησε μικροδεδομένα τραπεζών και επιχειρήσεων, φωτίζοντας τις εσωτερικές διαφοροποιήσεις. Τράπεζες με μεγαλύτερη έκθεση στο δολάριο ή με υψηλότερα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι πιο ευάλωτες: περιορίζουν τη χορήγηση νέων δανείων, αυξάνουν τα επιτόκια και μειώνουν τις διάρκειες των συμβάσεων.
Οι επιπτώσεις είναι πιο έντονες σε επιχειρήσεις που διατηρούν ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς με τις Ηνωμένες Πολιτείες, γεγονός που υπογραμμίζει τον διεθνή χαρακτήρα της μετάδοσης της αβεβαιότητας.
Το ζήτημα έχει σημαντικές συνέπειες για τη νομισματική πολιτική. Όπως σημειώνουν οι συγγραφείς, η αποτελεσματικότητα των μειώσεων επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μειώνεται αισθητά σε περιόδους αυξημένης αβεβαιότητας.
Οι επενδύσεις των επιχειρήσεων ανταποκρίνονται κατά περίπου 20% λιγότερο σε μια τυπική μείωση επιτοκίων όταν προηγείται μια αύξηση στον δείκτη αβεβαιότητας πολιτικής στις ΗΠΑ. Για κλάδους με υψηλή ένταση επενδύσεων, η υποχώρηση αυτή είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η αβεβαιότητα λειτουργεί σαν «σκιά» πάνω από την ευρωπαϊκή οικονομία, μειώνοντας την αποτελεσματικότητα τόσο των επιχειρηματικών στρατηγικών όσο και των παρεμβάσεων των αρχών.
Όσο οι διεθνείς εξελίξεις – και ιδίως οι αμερικανικές πολιτικές επιλογές – παραμένουν αβέβαιες, τόσο οι τράπεζες θα διστάζουν να δανείσουν και οι επιχειρήσεις θα αναβάλλουν τις επενδύσεις τους.
Συνολικά, το μήνυμα της ανάλυσης είναι σαφές: η αβεβαιότητα που προκαλείται από τις αποφάσεις πολιτικής πέραν του Ατλαντικού δεν μένει περιορισμένη στις ΗΠΑ. Επηρεάζει άμεσα την ευρωζώνη, τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις, καθιστώντας την πιστωτική ροή πιο εύθραυστη και την άσκηση νομισματικής πολιτικής πιο περίπλοκη.
Σε ένα περιβάλλον όπου η αβεβαιότητα αυξάνεται, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγαλύτερες προκλήσεις για τη στήριξη της ανάπτυξης και της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων.
Πηγή: dnews.gr



