ΓΠΚΒ: Η Ελλάδα «νησίδα σταθερότητας» σε περιβάλλον αβεβαιότητας

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ / Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2025, 15:00 / Συν 1

Η βασική εκτίμηση του ΓΠΚΒ για τον ρυθμό ανάπτυξης του 2025 παραμένει στο 2,2% – Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να πιέζει την ανταγωνιστικότητα.

Η ελληνική οικονομία παραμένει νησίδα σταθερότητας σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, τονίζει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (ΓΠΚΒ) στην τριμηνιαία του έκθεση.

Με οδηγό τις καλές δημοσιονομικές επιδόσεις και ρυθμό ανάπτυξης υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, η χώρα στοχεύει σε σύγκλιση των εισοδημάτων. Καθοριστικός παράγοντας θα είναι η ικανότητα της να μείνει προσηλωμένη στις μεταρρυθμίσεις και στις παραγωγικές επενδύσεις.

Ανάπτυξη με θετικό πρόσημο

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,7% το β΄ τρίμηνο του 2025, έναντι 1,5% στην Ευρωζώνη. Η αύξηση αποδίδεται κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση, τις εξαγωγές υπηρεσιών, τη δημόσια κατανάλωση και την άνοδο των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου (+6,5%).

Η βασική εκτίμηση του ΓΠΚΒ για τον ρυθμό ανάπτυξης του 2025 παραμένει στο 2,2%.

Ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 3,1% τον Αύγουστο του 2025, υψηλότερα από το 2% της Ευρωζώνης. Αν και αποκλιμακώθηκε σε σχέση με τον Ιούλιο (3,7%), εξακολουθεί να πιέζει την ανταγωνιστικότητα, ιδίως λόγω αυξημένων τιμών σε υπηρεσίες και τρόφιμα. Το ΓΠΚΒ επισημαίνει την ανάγκη εντατικοποίησης των μέτρων ενίσχυσης του ανταγωνισμού και αντιμετώπισης ολιγοπωλιακών πρακτικών.

Ισχυρά δημοσιονομικά αποτελέσματα

Για το επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2025, το ενοποιημένο πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης καταγράφει πλεόνασμα 9,2 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 2,7 δισ. έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2024. Τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν κυρίως από τον φόρο εισοδήματος (+2,6 δισ. ευρώ) και τον ΦΠΑ (+1,1 δισ. ευρώ).

Το ΓΠΚΒ τονίζει ως πρώτη προτεραιότητα την ταχεία μείωση του δημοσίου χρέους, το οποίο παραμένει το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, καθώς η πτώση του λόγου χρέους/ΑΕΠ θα διευκολύνει αναβαθμίσεις του αξιόχρεου και θα απελευθερώσει μελλοντικά δημοσιονομικό χώρο.

Το χρηματιστήριο

Η συμφωνία εξαγοράς της ΕΧΑΕ από την Euronext χαρακτηρίζεται σημαντική εξέλιξη για την ελληνική κεφαλαιαγορά, καθώς θα εντάξει το Χρηματιστήριο Αθηνών σε δίκτυο υψηλής κεφαλαιοποίησης, ενισχύοντας την πρόσβαση των ελληνικών επιχειρήσεων σε διεθνή κεφάλαια.

Παράλληλα, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, αν και παραμένει ελλειμματικό, παρουσίασε βελτίωση 1,4 δισ. ευρώ στο επτάμηνο.

Οι ευρωπαϊκές προτεραιότητες και οι ελληνικές προκλήσεις

Η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην ομιλία για την Κατάσταση της Ένωσης έθεσε ως στρατηγικούς στόχους την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή, με μέτρα για απλοποίηση κανονιστικού πλαισίου και εξοικονόμηση άνω των 8 δισ. ευρώ για τις επιχειρήσεις.

Οι τομείς της ψηφιοποίησης, της τεχνητής νοημοσύνης και της πράσινης μετάβασης αναδεικνύονται κρίσιμοι και για τον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας.

Το «μάθημα» από τη Γαλλία και τα ομόλογα

Η έκθεση αφιερώνει ξεχωριστό τμήμα στην πρόσφατη πολιτική αστάθεια στη Γαλλία, υπογραμμίζοντας πόσο στενά συνδέεται η πολιτική αβεβαιότητα με τις αγορές ομολόγων.

Από τα μέσα Αυγούστου, η άνοδος της πολιτικής αβεβαιότητας εκτόξευσε τις αποδόσεις των γαλλικών 10ετών τίτλων, οι οποίες ξεπέρασαν για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια τις αντίστοιχες ελληνικές και παρέμειναν υψηλότερες για διάστημα μεγαλύτερο του μηνός.

Η εικόνα αυτή επιβαρύνθηκε περαιτέρω μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Γαλλίας από τον οίκο Fitch, στις 12 Σεπτεμβρίου 2025, σε A+ από AA-, το χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ για τη χώρα. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε νέα άνοδο των αποδόσεων και διεύρυνε τη διαφορά με τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων.

Το ΓΠΚΒ τονίζει ότι η διεθνής βιβλιογραφία συνδέει άμεσα την πολιτική αστάθεια με την τιμολόγηση των κρατικών ομολόγων, μέσω μηχανισμών «flight-to-safety» και «flight-to-quality». Όταν μια χώρα εμφανίζει πολιτική αστάθεια, οι επενδυτές στρέφονται σε εναλλακτικές που θεωρούνται ασφαλέστερες, οδηγώντας σε αύξηση των αποδόσεων και συνεπώς σε υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης.

Για την Ελλάδα, η σύγκριση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία. Ενώ η Γαλλία – δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης – βλέπει το κόστος δανεισμού της να εκτοξεύεται λόγω πολιτικών εξελίξεων, η Ελλάδα, με σταθερή και συνετή δημοσιονομική πολιτική, καταφέρνει να διατηρεί τις αποδόσεις των ομολόγων της σε χαμηλότερα επίπεδα.

Αυτό καθιστά τη χώρα πιο ελκυστική για επενδυτές που αναζητούν αποδόσεις με μικρότερο ρίσκο και ενισχύει τις εισροές κεφαλαίων.

Παράλληλα, η βελτίωση της σχετικής θέσης των ελληνικών ομολόγων σημαίνει φθηνότερη αναχρηματοδότηση του δημοσίου χρέους και περισσότερους πόρους που μπορούν να κατευθυνθούν σε παραγωγικές επενδύσεις.

Όπως σημειώνει το ΓΠΚΒ, το «μάθημα της Γαλλίας» είναι σαφές: ακόμη και οι πιο ισχυρές οικονομίες δεν είναι απρόσβλητες όταν υπονομεύεται η πολιτική σταθερότητα. Αντίθετα, η διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των αγορών μπορούν να λειτουργήσουν ως κρίσιμος παράγοντας θωράκισης και αναπτυξιακής ώθησης.